- БЫЦЕНТÆ
- Хæмыцы каистæ, Батрадзы мадырвадæлтæ. Нарты кадджыты сыл фыццаг хатт æмбæлæм кадæг «Хæмыц ус куыд ракуырдта»-йы. Уым Хæмыцимæ æнæнхъæлæджы цы гыццыл лæг бахауы, уый диссаджы хъару, арæхстдзинад æмæ æгъдау равдисы, æмæ фæстагмæ Хæмыц йæхи нал бауромы, æрфæрсы йæ:– Ныббар мын, чи дæ, кæмæй дæ, уымæй дæ кæй нæ бафарстон, уый.– Æз дæн, – зæгъы йын гыццыл лæг. – Донбеттыртæй равзæргæ, мæ мыггаг – Быцентæй, цæрæм зæххы бын.Хæмыц ын зæгъы: чысыл уæвгæйæ ахæм хъаруджын чи у, уыдонæй мæ стæггаг куы уаид, уый мæ фæнды.– Хорз уаид – мах дæр фæнды, Нартимæ хæстæгиуæг куы кæниккам, уый. Фæлæ хъуыддаг афтæ у: мах стæм кæрзмаст, цыбыр хъуыр, лыстæг мыггаг – нæ бæрзæнд у дыууæ уыдисны, нæ уæрх та – уымæй къаддæр. Тых æмæ нæ лæджыхъæдæй æвзарын нæ хъæуы. Ис мын иу хо, æмæ дын æй бæргæ радтаиккам, фæлæ сымах стут фидисгæнаг; мах та фидисæй рынчын кæнæм, уайдзæфæй – мæлгæ. Тæрсын, йæ бавæрын дæ бон куынæ бауа!Хæмыц лæппуйы сразы кодта, æмæ йын уый æмгъуыд скодта, уæд-иу нæм фæзын, зæгъгæ, æмæ йын сæ цæрæн бынат амоны: «Раст-иу мæ фæд, мæ фæд рацу: æз мæ цирхъ фæрсмæ дардзынæн, æмæ сау хъæды мидæг хъæууынджы хуызæн кæндзынæн, быдырмæ куы ахизон, уæд та мæ иу къах зæххыл ласдзынæн æмæ ауæдзгæнгæ цæудзынæн суанг мæлдзыджыты губаччы онг. Гъе, уым зæххы бын – нæ хæдзар.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.